Σε όλους έχει συμβεί σε κάποια χρονική στιγμή της ζωής μας να νιώθουμε αρκετά χαρούμενοι και μετά από λίγο λυπημένοι με τα συναισθήματα να εναλλάσσονται με γρήγορο ρυθμό και χωρίς ιδιαίτερο λόγο.

ολλούς από εμάς μας ταλαιπωρεί αυτή η εναλλαγή της διάθεσης που την επονομάζουμε κυκλοθυμία. Είναι σημαντικό να ξεχωρίσουμε ποτέ η κυκλοθυμία χρήζει θεραπείας. Σε πολλούς από εμάς η ένταση και η συχνότητα της κυκλοθυμίας είναι χαμηλή με αποτέλεσμα να συγκαταλέγεται στα φυσιολογικά πλαίσια και πολλές φορές να οφείλεται σε βιολογικούς παράγοντες. Για παράδειγμα τη διάθεση στο γυναικείο φύλο την επηρεάζουν σημαντικά οι ορμονικές αλλαγές κατά την διάρκεια του κύκλου οπότε δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας και θεραπείας.

Οι ξαφνικές εναλλαγές της διάθεσης συνήθως σημαίνουν κατάθλιψη. Μπορεί όμως να είναι ενδεικτικές μιας διπολικής κατάστασης (μανιοκατάθλιψης). Ο ειδικός θα διερευνήσει διεξοδικά το ιστορικό, την έναρξη των συμπτωμάτων και τους πιθανούς εκλυτικούς παράγοντες. Είναι σημαντικό να βρεθούν και να αναλυθούν τα στοιχεία εκείνα τα οποία πυροδότησαν τις εναλλαγές διάθεσης.

Βασικά συμπτώματα της διπολικής διαταραχής (bipolar disorder) είναι ανάλογα με τη φάση μανίας ή κατάθλιψης που βρίσκεται κάποιος.

Οι διπολικές διαταραχές είναι ασθένειες που χαρακτηρίζονται από δύο ακραίες συναισθηματικές διαθέσεις, την έξαρση και την κατάθλιψη. Συνήθως, οι ασθενείς περνούν από φάσεις έντονης μανίας που εναλλάσσονται με φάσεις βαθιάς κατάθλιψης.

Οι δύο βασικές ψυχιατρικές διαταραχές που περιλαμβάνονται υπό τον όρο Διπολικές Διαταραχές είναι:

? η Διπολική Διαταραχή (ή Μανιοκαταθλιπτική νόσος) και

? η Κυκλοθυμία (ή Κυκλοθυμική Διαταραχή)

αι διακρίνονται μεταξύ τους από την ένταση και τη διάρκεια των συμπτωμάτων τους.

Η κυκλοθυμία είναι μια ψυχολογική διαταραχή που συνοδεύεται από εναλλαγές της ψυχικής διάθεσης οι οποίες κατά κανόνα οφείλονται στο ίδιο το άτομο και όχι σε εξωτερικούς παράγοντες. Βέβαια εδώ πρέπει να πούμε ότι όταν κάποιος παρουσιάζει ορισμένες κυκλοθυμικές τάσεις δεν είναι κατ’ ανάγκη και κυκλοθυμικός.

Η κυκλοθυμία είναι μιας ήπιας μορφής Διπολική Διαταραχή (μανιοκατάθλιψη). Όπως και η Διπολική Διαταραχή έτσι και η κυκλοθυμία είναι μια χρόνια συναισθηματική διαταραχή που προκαλεί διαταραχές και έντονες μεταπτώσεις στη διάθεση. Χαρακτηριστικά συμπτώματα είναι η παρουσία για τουλάχιστον δύο χρόνια επαναλαμβανόμενων περιόδων υπομανίας, που ακολουθούνται από κατάθλιψη.

Ποια είναι τα συμπτώματα της κυκλοθυμικής διαταραχής;

Α) με επίμονα ανεβασμένη, διαχυτική, ή ευερέθιστη διάθεση κατά τη διάρκεια των οποίων τρία (ή περισσότερα) από τα ακόλουθα συμπτώματα έχουν επιμείνει (τέσσερα αν η διάθεση είναι μόνον ευερέθιστη) και ήταν παρόντα σε σημαντικό βαθμό:

επαυξημένη αυτοεκτίμηση ή αίσθημα μεγαλείου

μειωμένη ανάγκη για ύπνο

μεγάλη ομιλητικότητα από ότι συνήθως

υποκειμενική αίσθηση ότι οι σκέψεις καλπάζουν

απόσπαση της προσοχής από ασήμαντα ερεθίσματα

αύξηση των δραστηριοτήτων και ψυχοκινητική διέγερση

υπέρμετρη εμπλοκή σε ευχάριστες δραστηριότητες που έχουν μεγάλη πιθανότητα για οδυνηρές συνέπειες.

trong>Β) με καταθλιπτική διάθεση η οποία συνοδεύεται από απώλεια ενδιαφέροντος και ευχαρίστησης.

υνήθως ο μανιακός ασθενής χαρακτηρίζεται από έντονη ευερεθιστότητα, παρανοϊκότητα και οργή. Ωστόσο, η υποκειμενική αίσθησή του για την κατάσταση στην οποία βρίσκεται μπορεί να κυμαίνεται από την υπερβολική και υπέρμετρη ευφορία ως την έντονη δυσφορία.

Τα συμπτώματα της μανίας μπορεί να περιλαμβάνουν:

ξαρση,

αρά

σχημη ψυχική διάθεση,

υμός

λλεπάλληλες εναλλαγές στη διάθεση από τη λύπη στη χαρά και πίσω, σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα (συναισθηματική αστάθεια)

περδραστηριότητα (κινητική ανησυχία, υπερβολική εμπλοκή σε όλους τους τομείς)

ύκολη απόσπαση της προσοχής

ϋπνία (ελαττωμένη ανάγκη για ύπνο)

περφαγία

υξημένη ερωτική επιθυμία

ολύ γρήγορο πέρασμα από θέμα σε θέμα στη συζήτηση, κάνοντας δύσκολη για τους άλλους τη συνέχισή της

μιλία τόσο γρήγορη που καθιστά δύσκολη την κατανόηση όλων των λέξεων που ειπώνονται (πίεση λόγου)

ιοθέτηση πολύ μεγαλειωδών ιδεών (διογκωμένη αυτοεκτίμηση)

αραληρηματικές ιδέες και ψευδαισθήσεις

Από την άλλη μεριά, τα συμπτώματα της Κατάθλιψης στο άτομο με Διπολική Διαταραχή, είναι παρόμοια με εκείνα της καθαρά κλινικής κατάθλιψης και περιγράφονται ως τα ακόλουθα:

υπημένη διάθεση

ούραση ή απώλεια ενέργειας

ιαταραχές ύπνου (υπερβολικός ύπνος ή ανεπαρκής ύπνος με συχνά ξυπνήματα)

ιαταραχές στη διατροφή (είτε αξιοπρόσεχτη αύξηση στην όρεξη είτε σημαντική απώλεια βάρους ανεξάρτητη από το να κάνει δίαιτα το άτομο)

ειωμένη δυνατότητα συγκέντρωσης ή λήψεως αποφάσεων

ωματική αναταραχή ή εμφανώς στατική συμπεριφορά

υναισθήματα ενοχής, απαισιοδοξίας, ανικανότητας και χαμηλής αυτό-εκτίμησης

πώλεια ενδιαφέροντος ή ευχαρίστησης στη ζωή

 

Tης Βικτωρίας Πολύζου, συμβουλευτικής ψυχοθεραπεύτριας