Αφορμή να ερευνήσω το ζήτημα, στάθηκε μια επιστολή που βρήκα στα Γενικά Αρχεία του Κράτους. Πρόκειται για επιστολή που περιγράφει επίθεση ενόπλων Ελλήνων σε έναν Έλληνα, την αρπαγή πολύτιμων πραγμάτων και κειμηλίων του και την περιφορά του εν μέσω δριμύτατου χειμώνα, πεζή, σε κάμπους, λόφους, δάση και χωριά της Πελοποννήσου.


style="text-align: right;">Γράφει ο Γιώργος Πύργαρης*

έκπληξή μου όμως ήταν τεράστια όταν είδα ποιος υπέγραφε αυτήν την επιστολή, για όσα υπέστη από τους στρατιώτες και απαγωγείς του. Γιατί δεν την υπέγραφε κάποιος χωριάτης, ληστής, αντίπαλος στρατιώτης, προδότης της πατρίδας ή τέλος πάντων κάποιος εντελώς άγνωστος, αλλά ο ίδιος ο Παλαιών Πατρών Γερμανός! Το ιερό σύμβολο που ευλόγησε τα όπλα της ελληνικής επανάστασης. Αν όχι στην Αγία Λαύρα, σίγουρα και αδιαμφισβήτητα στην Πάτρα.

[caption id="attachment_676" align="alignright" width="229"]Γιώργος Πύργαρης Συγγραφέας Γιώργος Πύργαρης - Συγγραφέας, ιστορικός, ερευνητής[/caption]

Ας διαβάσουμε όμως την επιστολή...

"Προς το έξοχον και Σ. υπουργείον της θρησκείας

ατά τον περυσινόν χειμώναν εν ω εφησύχαζον εις εν Μονήδριον της επαρχίας μου κατά τα Νεζερά, αίφνης ήλθεν εκεί ο αποθανών Νικολέτος Σοφιανόπουλος από το χωρίον Σωπωτών της επαρχίας των Καλαβρύτων καταγόμενος, μετά πεντήκοντα περίπου στρατιωτών και αφού με εγύμνωσε διόλου, και μου αφήρπασε ληστρικώς ό, τι κι αν είχον χρήματα και πράγματα, με συμπερέλαβαν εν καιρώ δριμυτάτου χειμώνος και με συμπεριέφερε εικανάς ημέρας με κίνδυνον ουκ ολίγον και αυτής της ιδίας μου της ζωής. και τα μεν παθήματά μου, επειδή ο άγιος Θεός δεν μοι εσυγχώρησε διά τας αμαρτίες μου τα παράβλεψα και εσυγχώρησαόλας τας κακουργίας εκείνων των ληστών...''

25 Δεκεμβρίου 18, Εν Ναυπλίω

trong>Ο Πατρών Γερμανός

 

Η έκπληξη πραγματικά είναι τεράστια. Ποιος ήταν αυτός ο Νικολέτος Σοφιανόπουλος που φέρθηκε τόσο σκληρά, όχι μόνο σε έναν ηλικιωμένο, όχι μόνο σε έναν ιερωμένο, αλλά σε έναν επίσκοπο και μάλιστα τον επίσκοπο-σύμβολο, που το όνομά του έχει συνδεθεί τόσο άρρηκτα με την ελληνική επανάσταση; Τι ακριβώς έχει συμβεί εδώ; Μήπως αυτός ο Σοφιανόπουλος με το απόσπασμά του, ήταν απ’ την πλευρά των Τούρκων και βρήκε τον χρόνο και τον τόπο να εκδικηθεί τον επίσκοπο Πατρών για τη συμμετοχή του στην επανάσταση; Μήπως υπήρχε κάτι κρυφό και προσωπικό μεταξύ τους; Τίποτε από αυτά. Τι είχε συμβεί λοιπόν και ο Παλαιών Πατρών Γερμανός είχε μια τόσο απάνθρωπη αντιμετώπιση; Την απάντηση μας τη δίνει ο Φώτιος Χρυσανθόπουλος ή αλλιώς ο γνωστός μας Φωτάκος στα απομνημονεύματά του.

Ο Φωτάκος γεννήθηκε το 1798 στα Μαγούλιανα Αρκαδίας και πέθανε στις 13 Σεπτεμβρίου του 1879. Αγωνιστής της επανάστασης και υπασπιστής του Θόδωρου Κολοκοτρώνη. Μετά το τέλος της επανάστασης -ίσως και κατά της διάρκειας αυτής- άρχισε να γράφει τα απομνημονεύματά του.

Εκεί λοιπόν, στο βιβλίο πέμπτο, κεφάλαιο Α των ΑΠΟΜΝΗΜΟΝΕΥΜΑΤΩΝ ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΕΩΣ, μας εξηγεί πώς και γιατί συνέβη αυτό το παράξενο όσο και μιαρό γεγονός που έλαβε χώρα ακριβώς μετά τη λήξη του Β εμφυλίου στην Πελοπόννησο και τη νίκη των κυβερνητικών δυνάμεων, εναντίον των ‘’ανταρτών’’ Κολοκοτρώνη, Ζαϊμη, Νοταρά, Σισίνη κτλ...

Ενώ ο Πατρών στην επιστολή του, είναι σχετικά φειδωλός και σύντομος για την τρομερή περιπέτειά του, ο Φωτάκος παρουσιάζει όλες τις ανατριχιαστικές λεπτομέρειες και πτυχές αυτού του θλιβερού συμβάντος...

‘’...Αφού ο Κωλέττης και οι περί αυτόν, εβεβαιώθησαν περί φυγής των ανταρτών από την Πελοπόννησον, εσκέφθησαν έπειτα πώς να συλλάβουν τον επίσκοπον Παλαιών Πατρών Γερμανόν και τον Ασημάκην Φωτήλαν, οίτινες ήσαν με το σύστημα του Ζαϊμη. Ο Νικολέτος Α. Σοφιανόπουλος, αδελφός του προειρημένου Π. Σοφιανόπουλου, του μυστικοσύμβουλου του Κωλέττη και Γκούρα, ανήκεν εις τον Ζαϊμη πρότερον, αφότου όμως ούτος έφυγε από την Κερπινήν, τον εγκατέλιπε και κατετάχθη κι αυτός υπό τας σημαίας του Γκούρα, και διά της βοήθειας του ιατρού αδελφού του, διωρίσθη φρούραρχος εις το Χλουμούτσι της Γαστούνης. Τούτον τον Νικολέτον ο Κωλέττης και ο Γκούρας διέταξαν να έλθη εις τα Καλάβρυτα, και αφού του έδωκαν ικανήν στρατιωτικήν δύναμιν, τον έστειλαν να πιάση τους εις την επαρχίαν ταύτην ευρισκομένους Φωτήλαν και Γερμανόν. Ο Νικολέτος κατά τον Ιανουάριον μήνα του 1825, εξεκίνησεν προς εκτέλεσιν της αποστολής του, διότι αυτός ο Φωτήλας, ειδοποιηθής κατέφυγεν εις το μοναστήριον του Πορετσού, το οποίον ήτο απρόσιτον διά τα πολλά χιόνια και το βουνώδες και το απότομον της θέσεως, τον δε Παλαιών Πατρών συνέλαβεν με τον ακόλουθον τρόπον... Μαθών ο Νικολέτος ότι ο επίσκοπος έμενεν εις τα Νεζερά και εις το εκεί μοναστήριον της Χρυσοποδαρίτισσας, επορεύθη εις το τμήμα τούτο. Φθάσας δε εις το χωρίον Άγιον Βλάσιον, αυτός μεν μαζί με τους στρατιώτας του έμεινεν αυτού, αποχωρίσας δε ως είκοσι εκ τούτων, απέστειλε αυτούς εις το μοναστήρι, οι οποίοι αφού έφθασαν εκεί, επροσποιήθησαν ότι ήσαν διαβατικοί και ότι επήγαν τάχα χάριν ευλαβείας να προσκυνήσουν, και τέλος ότι είχαν ανάγκην τροφής και αναπαύσεως. Τοιουτοτρόπως οι στρατιώται αυτοί εξαπατήσαντες τους πατέρας, εμβήκαν μέσα εις το μοναστήριον, και μετ' ολίγον έφθασε ο Νικολέτος με τους λοιπούς στρατιώτας του. Εμβάς αμέσως έπιασεν τον επίσκοπον Γερμανόν, και τους περιφήμους στρατιωτικούς μοναχούς, τον Νικηφόρον ηγούμενον της μονής και τον Νεκτάριον, τους δύο αυτούς παλικαράδες του αγώνος, και αφού τους επήρε τα όπλα, έπειτα εβασάνισεν αυτούς, και πολλούς άλλους εκ των πατέρων διά να ομολογήσουν ο, τι πράγμα πολύτιμον είχαν, τα οποία και αφήρεσε. Τον δε ιεράρχην Γερμανόν, αφού προηγουμένως του επήραν όλον το χρηματικόν του ποσόν, τα λοιπά πολύτιμα πράγματα ως και τα αρχιερατικά του ενδύματα, όσα τυχόν είχεν εκεί, και τα ζώα του ακόμη, αφού τον έδεσεν ο Νικολέτος, έπειτα τον επήρε και τον έφερε όπου αυτός ήθελε και με όλην τη συνοδείαν του, έφθασεν εις το χωρίον Δροβολοβόν. Εκεί αφήκε τον αρχιερέα και τους στρατιώτας διά να τον φυλάττουν, και αυτός επήγε εις το Σωποτόν προς αντάμωσιν της γυναικός του, και διά να αφήση εις το σπίτι του όλην την πλουσίαν αρπαγήν, την οποίαν άρπασε από τον αρχιερέαν και από την μονήν. Όσας ημέρας έμεινεν εις την πατρίδα του το Σωποτόν ο Σοφιανόπουλος, εφόρει τα λαμπρά άρματα του περιφήμου Νικηφόρου. Από το μοναστήριον έως το χωρίον Δροβολοβόν, ο Νικολέτος εσυγχώρη να καβαλικεύη ο αρχιερέας και να περιπατή μαζύ του. Από εκεί όμως του επήρε και το μουλάρι του και μέχρι της Γαστούνης εβάδιζεν πεζός ο αρχιερεύς και μόνον εδώ κι εκεί εκαβαλίκευε, και τούτο εγένετο χάριν Σοπωτινών τινών στρατιωτικών, οι οποίοι ευρέθησαν μετά του Νικολέτου και έδωκαν ολίγην συνδρομήν και ανακούφισιν εις τα δεινά του."

2>Συνεχίζεται...


*Ο Γιώργος Πύργαρης είναι συγγραφέας, ιστορικός, ερευνητής. Επικοινωνήστε μαζί του στο https://www.facebook.com/profile.php?id=1072712774