Το ρόδι, ροϊά, ρόα, ρόιδι ή ρούδι, ανάλογα με τις κατά τόπους διαλέκτους και παραλλαγές προφοράς του, ανήκει στους ποικιλοτρόπως ωφέλιμους καρπούς.

Πλούσιο σε βιταμίνες, σίδηρο, κάλλιο και φυτικές ίνες, με αντιοξειδωτική ικανότητα που έχει υπολογιστεί 2-3 φορές μεγαλύτερη από την αντίσοιχη του κόκκινου κρασιού ή του πράσινου τσαγιού, έχει καταταχθεί στα φρούτα των οποίων η μακρόχρονη κατανάλωση συμβάλλει αποτελεσματικά στην αύξηση της άμυνας του οργανισμού και δραστική αντιμετώπιση κάθε είδους νόσου που απορρέει από την ελλιπή κυτταρική λειτουργία.

Πέρα όμως από την κυριολεκτική του χρήση, το ρόδι ως έννοια έχει διαποτιστεί με το άρωμα μυθολογικών δοξασιών διαφόρων λαών. Ως σύμβολο φιλανθρωπίας, γονιμότητας, ευημερίας και αλτρουισμού έχει κατακτήσει ειδικά τιμητική θέση σε κάθε θρησκεία και λαϊκή παράδοση.

Οι Αρχαίοι Αιγύπτιοι το έθαβαν μαζί με τους νεκρούς τους, ενώ αποτελεί ένα από τα τρία ‘ευλογημένα’ φρούτα του Βουδισμού το οποίο συμβολίζει την ουσία της θεϊκής επιρροής. Το μικρό ρόδι που έλαβε ο Βούδας από μια μικρή γριούλα ήταν το πολυτιμότερο μεταξύ όλων των σπουδαίων δώρων που πήρε όταν ήταν στη γη.

Στην αρχαία Ελλάδα, σύμφωνα με τη μυθολογία ήταν ο καρπός που έδωσε ο Πλούτωνας στην Περσεφόνη για να τη ‘δέσει’ με τον Άδη και το έμβλημα των Ελευσίνιων Μυστηρίων.

Κατά την διάρκεια θρησκευτικών εορτών που σχετίζονταν με την γονιμότητα, μαγείρευαν τα «πολυσπόρια». Σήμερα, είναι γνωστά ως «σπερνά» (βρασμένο στάρι με ξηρούς καρπούς, ζάχαρη και ρόδι). Τα «σπερνά» προετοιμάζονται από τις νοικοκυρές και προσφέρονται σε συγγενείς και φίλους, όταν η οικογένεια έχει χαρές (γάμους, βαφτίσια, ονομαστικές εορτές, κλπ). Στην αρχαία Αθήνα, κατά τα «Θεσμοφόρια», οι γυναίκες έτρωγαν ρόδια για να είναι γόνιμες. Τέλος, συνηθίζονταν να κρεμούν ένα ρόδι στις πόρτες των σπιτιών, για να φέρει ευημερία. Η συνήθεια αυτή επιβιώνει μέχρι σήμερα, σε κάποιες περιοχές της Ελλάδας.

Στην αρχαία Ρώμη στόλιζαν τα μαλλιά της νύφης με κλαδιά ροδιάς, για να εξασφαλίσουν έναν ευτυχισμένο και γόνιμο γάμο ενώ οι αρχαίοι Φοίνικες κατά τη διάρκεια των μεγάλων θρησκευτικών εορτών, προσέφεραν ρόδια ως σύμβολα ζωής.

Ο Ηρόδοτος πάλι μας πληροφορεί ότι στην αρχαία Περσία, οι πολεμιστές κρατούσαν δόρατα που ήταν διακοσμημένα με εγχάρακτες χρυσές ροδιές γιατί έτσι πίστευαν ότι εξασφάλιζαν την ασφαλή επιστροφή τους. Αλλά και στη μακρινή Κίνα, από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, συνηθίζεται να δίνουν ως γαμήλιο δώρο ένα κεραμικό ρόδι ή μια εικόνα σπασμένου ροδιού, για να φέρει στους νεόνυμφους ευημερία και γονιμότητα.

Αυτή η συμφωνία στις συμβολικές έννοιες, μπορεί ίσως να κατατάξει το ρόδι στα λεγόμενα «αρχέτυπα σύμβολα».

Πώς όμως κατέληξε μία τόσο έντονα θετικά φορτισμένη έννοια να χρησιμοποιείται σε φράση με αρνητική σημασία; Όταν θέλουμε να υποδηλώσουμε ότι έχουμε χειριστεί ένα θέμα αδέξια λέμε ‘τα καναμε ρόιδο’ εννοώντας πολύ απλά ότι όχι μόνο δεν τα καταφέραμε αλλά καταλήξαμε σε χειρότερη έκβαση ακόμα και από αυτή που μπορούσαμε ποτέ να υποψιαστούμε.

Ίσως η λύση της απορίας σχετικά με την προέλευση αυτής της φράσης να έγκειται ακριβώς σε αυτό που ισχύει τελικά στη ζωή και εκφράζεται με τη ρήση ότι αυτό που σου δίνει χαρά μπορεί την επόμενη αμέσως στιγμή να σε κάνει να κλάψεις με πίκρα.

Φανταστείτε ένα ρόδι σπασμένο με τους κόκκους του σκορπισμένους ολούθε στο πάτωμα. Μία ανακατωσούρα από τα σκόρπια σπυριά του και η αίσθηση μιας εκτός ελέγχου κατάστασης.

Θεωρείται λοιπόν ότι η φράση προέκυψε από αυτήν ακριβώς την εικόνα του σπασμένου ροδιού στο πάτωμα. Στη Σίφνο ακόμα και σήμερα ακούγεται η φράση ‘θέλω να πατήσω το ρούδι’ που για μια νέα κοπέλα σημαίνει ότι θέλει να παντρευτεί. Για αυτό και υπάρχει η συνήθεια πριν μπει η νύφη στο σπίτι του γαμπρού να χτυπάει πάνω στην πόρτα ένα ρόδι χαραγμένο σταυρωτά και ύστερα να το ρίχνει στο πάτωμα για να σκορπιστούν οι κόκκοι και έτσι να σηματοδοτηθεί η είσοδος στο σπίτι τόσων καλών όσα και τα σπυριά του ροδιού.

Ανατρέχοντας στα αινίγματα της παιδικής μας ηλικίας που διάνθιζαν ευχάριστα τη σχολική μας ρουτίνα προκαλώντας τον τρόπο σκέψης μας, θυμηθείτε το ‘χίλιοι μύριοι καλογέροι σ’ ένα ράσο τυλιγμένοι! Τι είναι;» Το ρόδι!

Πώς να χωρέσει λοιπόν το ράσο του λιγοστού μας χρόνου σε καθημερινή βάση τις μυριάδες των υποχρεώσεών μας; Κομματάκι δύσκολο έως απίθανο να μη νιώσουμε αρκετές και ουκ ολίγες φορές ότι τα κάνουμε ρόιδο.