Η Κλωτσιά που ξεκίνησε έναν εμφύλιο πόλεμο. Το άθλημα που θέλει να χωρίσει μια χώρα στα δύο; Η πότε γίνεται αυτό χρήσιμο εργαλείο για εκείνους που το επιδιώκουν;


style="text-align: right;">Γράφει ο Αλέξανδρος Τσίγγος*

δώ είναι Βαλκάνια, δεν είναι παίξε γέλασε, λέει ο Διονύσης Σαββόπουλος.

Η Γιουγκοσλαβία εμπρός στην Ευρωπαϊκή Ενοποίηση, αποτελούσε έναν οικονομικό γίγαντα, που απειλούσε την Γερμανική οικονομία. Πριν την διάσπαση της, δεν υπήρχε βιομηχανική δραστηριότητα που δεν κάλυπτε. Αυτοκίνητα, αεροπλάνα, μηχανολογικός εξοπλισμός, βαριά βιομηχανία, βιομηχανία φαρμάκου κ.α

Ανήκε στο κίνημα των Αδέσμευτων κρατών, οι κάτοικοι της δεν είχαν τους περιορισμούς μετακίνησης που είχαν οι άλλες πρώην κομμουνιστικές χώρες (εκατοντάδες χιλιάδες Γιουγκοσλάβοι εργάζονταν στο εξωτερικό και ήταν ελεύθεροι να εισέρχονται και να εξέρχονται της χώρας) και η οικονομία της στηρίζονταν κύρια στην φόρμα της Αυτοδιαχείρισης.

[caption id="attachment_421" align="alignright" width="175"] Αλέξανδρος Τσίγγος[/caption]

Εργάτες και αγρότες μαζί με το τεχνικό και επιστημονικό προσωπικό και με τα διοικητικά στελέχη μιας παραγωγικής μονάδας, ήλεγχαν και διοικούσαν την μονάδα, την παραγωγή και τις νόρμες της.

Φυσικά, όπως πάντα στην ανθρώπινη δραστηριότητα, τίποτα δεν είναι τέλειο αλλά ο Κροάτης Γκιόζεπ Τίτο, είχε καταφέρει να ενοποιήσει, όλες τις ενδογενείς αντιθέσεις της συνομοσπονδίας της Σλαβικής Ένωσης. Η κάθε περιοχή, με εξαίρεση το Κόσοβο, είχε την διοικητική της αυτονομία και το κοινοβούλιο της. Πολύ κοντά στο μοντέλο των ΗΠΑ, που ακριβώς αυτό αποτελούν. Μια συνομοσπονδία ανεξάρτητων πολιτειών.

Δεν ήταν δυνατόν η Γερμανοκρατούμενη Ευρωπαϊκή Ένωση, να δεχθεί στους κόλπους της έναν τέτοιον ανταγωνιστή και δη Βαλκάνιο και δή έναν προαιώνιο εχθρό των Γερμανών.

αραδοσιακά η Γιουγκοσλαβία, στάθηκε δίπλα στους Άγγλους και Γάλλους και στους δύο Μεγάλους Πολέμους και παραδοσιακά ήταν ένας εχθρός των Κεντρικών Δυνάμεων, Αυστρίας, Γερμανίας και Ιταλίας.

[gallery link="none" td_select_gallery_slide="slide" ids="4940,4941,4942,4943,4944,4945"]

Μετά την πτώση του τοίχους και με την πολιτική επέκτασης που είχε η Ε.Ε. (βλ. Γερμανία), προς Ανατολάς, ήδη οι Γερμανικές μυστικές υπηρεσίες για λογαριασμό του Γερμανικού κεφαλαίου, απεργάζονταν την διάλυση και τον κατακερματισμό της Γιουγκοσλαβίας. Για να τα καταφέρουν αυτό, δε χρειάστηκε να κάνουν τίποτα άλλο, παρά να υποδαυλίσουν τις προϋπάρχουσες εσωτερικές αντιθέσεις.

Η εχθρότητα ανάμεσα στους Κροάτες και τους Σέρβους, δεν ήταν ποτέ εθνολογική. Αποτελούν σλαβικά φύλα με κοινές ρίζες, πολιτισμό που συζούν εδώ και αιώνες στην περιοχή.

Μιλούν την ίδια γλώσσα. Έχουν κοινή ιστορία.

Ένα έχουν διαφορετικό. Την θρησκεία. Καθολικοί και Ορθόδοξοι.

Οι μεν γειτονεύουν με την Ιταλία και την Αυστρία, αποτέλεσαν δε κομμάτι της Αυστροουγγρικής αυτοκρατορίας, οι δε στην καρδιά της Βαλκανικής, είναι μια περιοχή με σαφή Βαλκανική επίδραση. Οι Σέρβοι ήταν το πολυπληθές φύλο και αυτό που ιστορικά , με την έλευση των Σλάβων των 6ο αιώνα μ.Χ. ανέπτυξε ισχυρά βασίλεια. Ασπάσθηκαν την Ορθοδοξία και παρόλο που είχαν πάντα ανταγωνισμό με το Βυζάντιο, αποτελούσαν μόνιμο του σύμμαχο. Με την πτώση του Βυζαντίου και την σύγκρουση τους με τους Οθωμανούς, το έφερε η ιστορία ο Γιουγκοσλαβικός Εθνικισμός, Σέρβικο μάθαμε να τον λέμε, να αποκτήσει καρδιά και κέντρο στο Κόσοβο και το Βελιγράδι.

Η εξέλιξη της Ιστορίας και οι πολιτικές σκοπιμότητες, ανάγκες, ενδιαφέροντα, Αυστριακών και Τούρκων, η σκλαβιά, γέννησαν τις ρίζες που ήρθε η BND (Γερμανικές μυστικές υπηρεσίες) και έβγαλε δενδράκια που γίνανε μέσα σε μια δεκαετία, τεράστια.

Θα ήθελα να συλλογιστείτε το εξής: Φανταστείτε τα Επτάνησα, να ξεκινούσαν από την Ήπειρο και να έφθαναν μέχρι την άκρη της Ανατολικής Πελοποννήσου. Η Ενετοκρατία να είχε σταθερές επιρροές, θρησκευτικές, πολιτικές και πολιτισμικές, σε μια τέτοιας έκτασης περιοχή. Η πλατεία Λιστόν να ήταν ένα είδος πλατείας, όπως και η Επτανησιακή καντάδα, τα υπέροχα ήθη και έθιμα των Κερκυραίων και Ζακυνθινών, η ευγένεια. η τεχνοτροπία., η αρχιτεκτονική, τα μοτίβα που θα συναντούσαμε από τα Γιάννενα μέχρι την Καλαμάτα, και όλοι αυτοί οι Έλληνες να ήταν κύρια Καθολικοί.

Σκεφτείτε το μέγεθος συγκρούσεων της Ορθόδοξης Εκκλησίας με τον Καθολικισμό, τα Πρωτοτόκια, τα μοναστήρια και οι εκκλησιαστικές περιουσίες, τι βλαστούς πολιτικών αρχόντων, οικογενειών θα είχαν προκαλέσει. Πόσο αυτές οι αντιθέσεις θα είχαν τραβήξει μια γραμμή ανάμεσα στους ίδιους τους Έλληνες, που ως λαός δε θα είχαν να χωρίσουν τίποτα αναμεταξύ τους.

Υπάρχει ένα εξαιρετικό βιβλίο που γυρίστηκε και σε ταινία. "Η Βαβυλωνία" του κωμωδιογράφου Βυζάντιου Δημήτριου, που το έγραψε το 1836. Το έργο μεταφέρει, με κωμικό τρόπο, την ασυνεννοησία μεταξύ των χαρακτήρων η οποία δημιουργείται λόγω των τοπικών ιδιωμάτων και γλωσσών του καθενός, σε ένα πανδοχείο του Ναυπλίου, την ημέρα της νίκης των Δυτικών δυνάμεων στη ναυμαχία του Ναυαρίνο. Είναι το πρώτο θεατρικό έργο της ελληνικής λογοτεχνίας μετά την απελευθέρωση από την Οθωμανική Αυτοκρατορία.

style="text-align: center;">Όταν θέλει ο ξένος να διασπάσει μια χώρα, έχει αρκετό υλικό στα χέρια του και αρκετούς χρήσιμους ντόπιους, για να το καταφέρει. Θα υποδαυλίσει ένα τοπικισμό, θα δημιουργήσει όλα εκείνα τα στοιχεία που θα φέρουν την σύγκρουση που επιδιώκει.

την Γιουγκοσλαβία, πήρε την προϋπάρχουσα πολιτική, κοινωνική, οικονομική και πολιτισμική ενσωμάτωση των Κροατών και των Σλοβένων στην Αυστροουγγαρία, τις αντιθέσεις που διαμορφώθηκαν μέσα από τις υποτέλειες των περιοχών, την τοπική τους αστική τάξη, τις ιδιαιτερότητες, την Αντίθεση Κέντρου (Βελιγράδι) και Περιφέρειας (Ζάγκρεμπ και Λιουμπλιάνα) και τα μετέτρεψε σε μια Εθνική ιδέα μέσα από το θρησκευτικό στοιχείο.

Το ποδόσφαιρο ήταν ένα εργαλείο.

Στο Βελιγράδι υπάρχουν δύο ομάδες. Ο Ερυθρός Αστέρας και η Παρτιζάν.

Παρτιζάν, ήταν γέννημα των παρτιζάνων του Τίτο και βετεράνων του Ισπανικού εμφύλιου πολέμου, του Γιουγκοσλαβικού στρατού, όπου υπηρετούσαν όλοι οι πολίτες (Κροάτες, Σέρβοι, Βόσνιοι, κλπ) της χώρας και υποστήριζε την ιδέα της Ομοσπονδίας.

Ο Ερυθρός Αστέρας ήταν της Αστυνομίας, που ήταν κυρίως Σερβική και είχε αυτή η ομογένεια των φιλάθλων της το υλικό για να αναπτυχθεί και σαν βάση και σαν αντανακλαστικό ο Σέρβικος Εθνικισμός.

Το ντέρμπυ των δύο ομάδων δεκαετίες τώρα αποτελεί ένα ντέρμπυ σύγκρουσης. Και ποδοσφαιρικής και κοινωνικής και πολιτικής. Ο Ερυθρός Αστέρας ήταν το αγαπημένο παιδί των Σέρβων και της Κεντρικής ας πούμε διοίκησης που εκ των πραγμάτων έδρευε στο Βελιγράδι.

Όταν πέθανε ο Τίτο και ήρθε στην εξουσία ο Μιλόσεβιτς, πρόεδρος της Παρτιζάν ήταν ο Τούτζμαν... Ο επόμενος πρόεδρος της Κροατίας και αυτός που ζήτησε την ανεξαρτητοποίηση της χώρας, σε συνεργασία με τους Γερμανούς και τους Αμερικανούς.

Ενώ ο Ερυθρός Αστέρας έχει στολή σαν αυτή του Ολυμπιακού και είναι μάλιστα αδελφοποιημένος με τον Ολυμπιακό, ο Τούτζμαν, σε μια βραδιά άλλαξε τα χρώματα της Παρτιζάν και τα έκανε μαυρόασπρα σα του ΠΑΟΚ.

Το Ζάγκρεμπ είχε την Δυναμό Ζάγκρεμπ. Μια ομάδα με φιλάθλους όλοι Κροάτες. Ο πρόεδρος Τούτζμαν, όπως και ο πρόεδρος του Ερυθρού Αστέρα, ο διαβόητος Αρκάν, ένας "χαρισματικός" εγκληματίας, με φόνους στο ενεργητικό του, διακίνηση όπλων και ναρκωτικών, γνωρίζανε από πρώτο χέρι την δυναμική που είχαν οι χουλιγκανοποιημένοι σύλλογοι τους.

Τα Bad Boys (εμπνευσμένα από την ταινία με τον Σον Πεν "The Bad Boys") για την Δυναμό και οι Delije, δηλαδή «Ήρωες» οι Κόκκινοι διάβολοι του Ερυθρού Αστέρα, και οι δυο σύλλογοι εμπνευσμένοι από τον Αγγλικό Χουλιγκανισμό.

Σε εκείνο το τελευταίο τους παιγνίδι τον Μάιο του 1990, στο Ζάγκρεμπ, , η αστυνομία (που συμβόλιζε τον Ερυθρό Αστέρα), όταν ξέσπασαν τα επεισόδια ανάμεσα στις δύο ομάδες, θεωρήθηκε ότι συμπαραστέκεται στους οπαδούς του Ερυθρού Αστέρα. Αυτό οδήγησε σε μια σύγκρουση με εκατοντάδες τραυματίες. Οι Κροάτες, ένιωσαν «εθνικά» υπερήφανοι εκείνη την ημέρα. Το ενοποιητικό στοιχείο που λεγόταν «Εθνική ομάδα Γιουγκοσλαβίας» διαλύθηκε όπως και το Γιουγκοσλαβικό πρωτάθλημα, με την Κροατία και την Σλοβενία να αποσύρουν τις ομάδες τους.

Τα Bad Boys, αποτέλεσαν τον κύριο κορμό του Κροατικού στρατού και θρήνησαν 25.000 νεκρούς στην διάρκεια του Γιουγκοσλαβικού εμφύλιου, οι δε Κόκκινοι Διάβολοι δημιούργησαν τους «Τίγρεις» του Αρκάν, τις παραστρατιωτικές Σερβικές ομάδες που έδρασαν στην Βοσνία.

Έξω από το στάδιο της Δυναμό Ζάγκρεμπ, υπάρχει ένα μνημείο, αφιερωμένο στους χούλιγκαν που έχασαν την ζωή τους στο πόλεμο.

Μπορεί αυτή η κλωτσιά του Zvonimir Boban στον αστυνομικό, συμβολικά να θεωρείται η έναρξη του Γιουγκοσλαβικού εμφύλιου που οδήγησε στην διάσπαση της Γιουγκοσλαβίας, όμως οι αιτίες, οι λόγοι, οι παίκτες δεν βρίσκονταν μέσα στο γήπεδο.

Η Γερμανική ηγεμονία, η επεκτατική πολιτική προς Ανατολάς της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η καθολική Εκκλησία, ο Κροατικός δοσιλογισμός του 1940, η πολιτική ιστορία και οι ακαμψίες ενός πολιτικού συστήματος, η Σερβική μαφία κ.α. ήταν η εκρηκτικές ύλες.

Στο επόμενο άρθρο τα όσα αφορούν τα δικά μας επ' ευκαιρία των τελευταίων αθλητικών γεγονότων...


*Ο Αλέξανδρος Τσίγγος είναι ραδιοφωνικός και τηλεοπτικός παραγωγός, σε Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, τόσο της Αθήνας όσο και της Θεσσαλονίκης. Επικοινωνήστε μαζί του στο https://www.facebook.com/AlexandrosTsiggos